Síp, Hy Lạp và Israel vừa ký một thỏa thuận mới trong lĩnh vực năng lượng, liên quan đến việc triển khai tuyến cáp điện ngầm dài nhất thế giới – đường ống Eastmed (tổng độ dài tuyến cáp hơn 1000 km).
EastMed là một dự án đường ống dẫn khí đốt tự nhiên dài 1.900 km để kết nối trữ lượng khí đốt của phía đông Địa Trung Hải với Hy Lạp. Đường ống có công suất ban đầu để vận chuyển 10 tỷ mét khối mỗi năm đến Hy Lạp và Ý và các nước Đông Nam Âu khác.
Biên bản ghi nhớ về dự án “EuroAsia Interconnector” đã được ký kết tại Nicosia bởi Bộ trưởng Năng lượng Síp Natasa Pilides và người đồng cấp Israel Yuval Steinitz, trong hội nghị cầu truyền hình trực tiếp với người đồng cấp Hy Lạp Kostas Skrekas. Dự án nhằm kết nối lưới điện của Israel, Síp và Crete (Hy Lạp) bằng hệ thống cáp ngầm 2000 megawatt, đặt ở độ sâu tối đa 2.700 mét.
Trên danh nghĩa chính thức đây chỉ là một dự án hợp tác mới nhưng thực chất lại là bước tiến mới quan trọng trên con đường tăng cường liên kết chặt chẽ giữa 3 bên ở Địa Trung Hải gồm Hy Lạp, Síp và Israel khi ba nước ký thỏa thuận xây dựng mạng lưới truyền tải điện ngầm dưới lòng biển Địa Trung Hải kết nối với nhau.
Dự án này rất được EU hoan nghênh và hậu thuẫn tài chính. Được Ủy ban Châu Âu công nhận là “dự án có lợi ích chung” – và do đó đủ điều kiện để EU tài trợ – dự án sẽ tăng cường “năng lực của ba nước để đáp ứng các cam kết của họ theo Thỏa thuận Paris”. Với dự án mới, ba bên tham gia có thêm giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng, EU cũng đồng thời đạt được nhiều mục đích: giúp Síp đảm bảo an ninh năng lượng, thúc đẩy quan hệ với Israel và có thêm con chủ bài mới để xử lý quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ cũng như đối phó những tính toán của Thổ Nhĩ Kỳ ở Địa Trung Hải.
Bộ trưởng Năng lượng Síp, bà Pilides cho biết giai đoạn đầu tiên sẽ được hoàn thành vào năm 2025. Theo phía Israel, tổng số tiền của dự án lên tới 3 tỷ shekel (hơn 755 triệu euro). Trong một tuyên bố chung, ba bộ trưởng cho rằng dự án này là một “bước tiến lớn” trong việc tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo. Cáp điện cũng củng cố “an ninh năng lượng” của châu Âu và chấm dứt sự cô lập của Síp với tư cách là quốc gia thành viên EU không liên kết duy nhất, “một trở ngại lớn đối với khả năng cạnh tranh tổng thể” của nền kinh tế quốc đảo, bà Pilides nói.
