Có chiều dài lịch sử 10.000 năm, phong cách kiến trúc Síp là sự giao thoa giữa kiến trúc Hy Lạp – La Mã cổ, kiến trúc thời Trung cổ – Gothic và kiến trúc Phục Hưng khiến nơi đây nổi bật với phong vị cổ xưa cuốn hút.

Phong cách kiến trúc Síp lưu giữ nghệ thuật kiến trúc cổ

Với nhiều công trình đồ sộ từ hàng nghìn năm trước, Cộng hòa Síp hiện lên như một bảo tàng ngoài trời ẩn chứa nhiều di tích, các ngôi đền, cung điện Hy Lạp – La Mã, các thánh đường, tu viện cổ nguy nga, tráng lệ. Nhiều di tích đáng chú ý tồn tại từ trước Công Nguyên.

Đến với Síp, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của 4 nghệ thuật kiến trúc nổi bật gồm: Hy Lạp, La Mã, Gothic và Phục Hưng.

Síp sở hữu những công trình tiêu biểu đại diện cho 4 phong cách kiến trúc này, chẳng hạn như nơi sinh huyền thoại của Nữ thần Tình yêu và Sắc đẹp Aphrodite – thị trấn Paphos; thành phố khảo cổ Kourion; các nhà thờ vùng núi Troodos; tu viện St. John Lampa Distis; Nhà Eustolios; nhà thờ St. Nicholas Cathedral; khu Choirokoitia; cung điện Venetian hay làng Lefkara cùng nhiều công trình khác.

Trong số các địa danh kể trên, có tổng cộng 3 địa điểm đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới: Thành phố Paphos (1980), các nhà thờ vùng núi Troodos (1985) và Choirokoitia (1998).

Kiến trúc Hy Lạp

Vẻ đẹp và sự kỳ bí, tráng lệ của những công trình từ thời Hy Lạp đã làm nên giá trị giá trị cho phong cách kiến trúc Síp, cuốn hút biết bao du khách nước ngoài đến nơi đây.

Người Hy Lạp cổ đại có một phong cách kiến trúc độc đáo mà ngày nay vẫn còn được sao chép trong các tòa nhà chính phủ và các di tích lớn trên khắp thế giới. Kiến trúc Hy Lạp được biết đến với những cột cao, chi tiết phức tạp, đối xứng, hài hòa và cân đối.

Các kiến ​​trúc sư theo đuổi phong cách kiến trúc này thường thể hiện một kiến ​​thức đáng kinh ngạc về kỹ thuật kiến ​​trúc như việc sử dụng các hình học phức tạp trong thiết kế. Một số hiệu ứng quang học nhất định cũng được sử dụng mà không thể phát hiện bằng mắt thường và chỉ có thể được đo bằng công nghệ hiện đại chính xác và tinh vi.

Hầu hết các công trình được xây dựng theo cùng một kế hoạch cơ bản với mặt tiền và mặt bên gồm các hàng cột. Một yếu tố kiến ​​trúc phổ biến khác được chia sẻ bởi hầu hết các kiến trúc Hy Lạp cổ đại là chúng thường kết hợp các đường gờ, đỉnh và bệ đỡ được trang trí bằng các tác phẩm điêu khắc lịch sử hoặc thần thoại Hy Lạp, đóng vai trò như các thiết bị kể chuyện cho các cung điện Hy Lạp cổ đại.

Các kiến ​​trúc sư của Hy Lạp cổ đại cũng thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về cách xây dựng các công trình có thể chống chọi lại các lực tàn phá của thiên nhiên. Các ngôi đền được xây dựng trên nền móng vững chắc bao gồm nhiều lớp vật liệu và được thoát nước tốt.

Những tòa nhà Hy Lạp cổ đại này đã được chứng minh là được xây dựng cực kỳ tốt, kéo dài qua nhiều thế kỷ mà phần lớn vẫn còn nguyên vẹn, và trong những trường hợp các ngôi đền bị thiệt hại lớn, đó thường là do một số loại can thiệp của con người.

Một số công trình Hy Lạp cổ nổi tiếng đại diện cho phong cách kiến trúc Síp: Tàn tích cổ Kourion, nhà hát Hy Lạp – La Mã được xây dựng từ thế kỷ thứ 2 trước công nguyên, Nea Paphos – Công viên Khảo cổ Paphos, hầm mộ từ thế kỷ thứ 12 của vị Thánh Solomon, lăng mộ của các vị vua Hy Lạp,…

Kiến trúc La Mã

Kiến trúc Hy Lạp được kế thừa bởi kiến trúc La Mã. Dựa trên những tinh hoa được truyền lại từ kiến trúc Hy Lạp, nghệ thuật kiến trúc La Mã được tạo ra và phát triển.

Nhắc đến kiến trúc La Mã, người ta thường nhớ đến hình ảnh những tòa thành có mái vòm đặc trưng với quy mô rộng lớn, tường thành hoành tráng, nhấn mạnh về sự quyền lực và bền vững lâu dài của các triều đại La Mã cổ.

Trong khi các nền văn hóa khác đã sử dụng hạn chế các mái vòm hình bán nguyệt, người La Mã là những người đầu tiên đưa mái vòm bán nguyệt làm yếu tố quan trọng trong thiết kế. Việc ứng dụng mái vòm trong kiến trúc giúp một lượng lớn không gian có thể được mở rộng mà không cần sử dụng các cột bên trong, tạo ra các khu vực rộng rãi, gọn gàng.

Một phần không thể thiếu của kiến ​​trúc La Mã là ván lát bằng đá cẩm thạch. Người La Mã thường xây dựng các công trình bằng gạch hoặc bê tông và sau đó phủ đá cẩm thạch lên các bề mặt có thể nhìn thấy được, tạo ảo giác về một tòa nhà bằng đá cẩm thạch vững chắc.

Kiến trúc La Mã có thể được mô tả là sự kết hợp sáng tạo giữa thiết kế và nguyên vật liệu tạo ra những thiết kế mới ấn tượng cả từ bên ngoài và bên trong. Các tòa nhà La Mã thường được xây dựng tốt, thiết thực và đẹp mắt.

Ngày nay, những ưu điểm vượt trội trong nghệ thuật kiến trúc của người La Mã cổ đại đã trở thành di sản thế giới và vẫn được yêu thích rộng rãi. Các loại tòa nhà La Mã đặc biệt vẫn còn ảnh hưởng đến kiến ​​trúc ngày nay bao gồm giảng đường, sân vận động thể thao, nhà thờ, khu chung cư và mái vòm cầu.

Một số công trình La Mã tiêu biểu trong phong cách kiến trúc Síp ngày nay gồm nhà Eustolios, Nea Paphos – Công viên Khảo cổ Paphos, nhà thờ Thánh Lazarus,…

Kiến trúc Trung Cổ – Gothic

Kiến trúc Gothic là phong cách kiến ​​trúc Châu Âu đặc biệt chú trọng vào chiều cao và thể hiện gu thẩm mỹ tinh tế, phức tạp. Bắt nguồn từ Pháp, phong cách này đã nhanh chóng lan rộng ra toàn thế giới ở thế kỷ 12 và trở thành một bước tiến vượt bậc của nghệ thuật kiến trúc.

Đặc trưng của phong cách này là: Cửa sổ kính màu lớn, mái vòm nhọn, mái vòm, trụ bay và trang trí công phu.

Kiến trúc Gothic đã áp dụng và điều chỉnh các yếu La Mã để tạo ra một phong cách xây dựng mới với các mái vòm phóng đại, mái vòm lớn hơn và cửa sổ mở rộng. Ngoài ra, kiến ​​trúc Gothic cũng bỏ đi một đặc điểm chính của kiến ​​trúc La Mã cổ: những bức tường dày.

Để xây dựng những tòa nhà cao hơn, tinh tế hơn với những bức tường mỏng hơn, các kiến ​​trúc sư Gothic đã sử dụng những chiếc bốt bay để hỗ trợ. Những công trình kiến ​​trúc bằng đá này cho phép các kiến ​​trúc sư tạo ra những thánh đường và nhà thờ cao ngất trời, gợi lên sự thanh tao và vươn tới bầu trời.

Ảnh hưởng của phong cách Gothic đã thấm nhuần qua hàng trăm năm vào phong cách kiến trúc Síp. Trong thời gian đó, nhiều ví dụ tuyệt đẹp về các nhà thờ và tòa nhà theo phong cách Gothic đã được thiết kế và xây dựng tại Síp.

Điển hình cho kiến trúc Gothic là nhà thờ St. Sophia, St. Nicholas Cathedral và các công trình khác ở thủ đô Nicosia, Cộng hòa Síp.

Kiến trúc Phục Hưng

Trào lưu kiến trúc Phục hưng được khởi đầu với mong muốn phục hưng lại di sản kiến trúc La Mã cổ đại. Bố cục công trình rõ ràng, khúc chiết, dựa trên các hệ thức cột cổ điển, tuân thủ nguyên tắc “cổ điển” là “chuẩn mực”, nó tái hiện một cách khoa học các giá trị chuẩn mực của nghệ thuật tạo hình cổ đại.

Kiến trúc thời kỳ này mang đậm tính chất tôn giáo, đề cao sức mạnh và tài năng con người. Đặc biệt, phong cách này nhấn mạnh đến tính đối xứng, sự hài hòa của không gian sống.

Bên cạnh đó, phong cách Phục Hưng tập trung vào các quan niệm cổ điển về vẻ đẹp dựa trên tỷ lệ và sự cân xứng pha trộn với quan điểm nhân văn về kiến trúc. Kiến trúc thời kỳ Phục hưng cố gắng tạo ra sự hài hòa giữa con người và các tỷ lệ toán học bằng cách tạo ra một hình học cổ điển quy mô người, đặc trưng bởi các kế hoạch xây dựng hình vuông, đối xứng.

Tái hiện lại những đặc điểm của kiến trúc La Mã cổ điển nhưng có sự điều chỉnh để phù hợp với thời đại, nghệ thuật kiến trúc Phục Hưng cũng chứa đựng các yếu tố cổ điển như mái vòm, cột, cột chống, dây buộc, mái vòm và bệ đỡ một cách có trật tự và lặp đi lặp lại.

Các tòa nhà thời kỳ đầu của thời kỳ Phục hưng tập trung vào việc mang lại không khí và ánh sáng, đây cũng là dấu hiệu cho thấy sự khởi đầu của các lý tưởng và tư tưởng thời kỳ Phục hưng.

Tại Síp, kiến trúc Phục Hưng được thể hiện rõ nhất tại Cung điện Venetian.

Ngoài ra, có rất nhiều công trình kiến trúc hiện đại được tạo dựng theo phong cách này và vẫn được nhiều người ưa chuộng cho đến ngày nay. Điển hình là Ayia Napa ở Lamassol.

Tồn tại và phát triển cùng Cộng hòa Síp, kiến trúc Hy Lạp – La Mã, Gothic và Phục Hưng không chỉ là những công trình cổ mà chúng còn là một phần trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Những phong cách này là những chứng nhân lịch sử cho toàn bộ quá trình biến chuyển của văn hóa – nghệ thuật tại đất nước xinh đẹp này.